İNSANDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME

A-Üreme Nedir?

• Canlıların kendilerine benzer bireyler meydana getirmesine üreme denir.
• Üreme sayesinde neslin devamı sağlanır.
• Üreyemeyen canlılar yaşamlarını sürdürebilir, fakat yeni bireyler meydana getiremezler.
• Üreme sayesinde kalıtsal bilgiler gelecek nesillere aktarılır.

B-İnsanda Üremeyi Sağlayan Yapı ve Organlar

Erkek ve dişi üreme sistemi birbirinden farklıdır.

Üreme faaliyetinin gerçekleşmesi için bu organların beraber çalışması gerekir.

Erkek Üreme Sistemi

1. Testis (Erbezi)

• Erkeklerde iki testis bulunur.
• Burada sperm ve testosteron hormonu üretilir.
• Sperm hücrelerinin yaşayabilmesi için vücut dışında bulunur.
• Sperm ana hücreleri mayoz bölünme geçirir.

2. Salgı Bezleri

Spermlerin hareketini kolaylaştıran sıvı üretir.

3. Sperm Kanalı

Spermleri testislerden penise taşır.

4. Penis

Sperm ve idrarın dışarı atılmasını sağlar.

Not: Penis ve testisler vücut dışarısında bulunur.Spermlerin gelişebilmesi için gerekli olan sıcaklık vücut sıcaklığından 1-2 °C düşük olması gerekir.Bu nedenle testisler vücut dışarısındadır.

Dişi Üreme Sistemi

1. Yumurtalık

• Dişilerde iki adet bulunur.
• Yumurtalıklar yumurta üretir.
• Burada yumurta ana hücreleri mayoz bölünme geçirir.

2. Yumurta Kanalı

• Yumurtalıklarda üretilen yumurta buradan döl yatağına iletilir.
• Döllenme yumurta kanalında olur.

3. Döl yatağı (Rahim, uterus)

Zigotun yerleştiği ve gelişimini tamamladığı yerdir.

4. Vajina (Döl yolu)

• Döl yatağı ile dış ortam arasındaki bağlantıyı sağlar.
• Spermlerin alınmasını sağlar.

C-Üreme Hücreleri

Erkek üreme hücresi sperm, dişi üreme hücresi ise yumurtadır.

Sperm özellikleri

• Testislerde milyonlarca üretilir.
• Çok küçük ve hareketlidir.
• Sperm baş boyun ve kuyruk olmak üzere üç kısımdan oluşur.
• Sitoplazması azdır. (Hızlı hareket edebilmek için)

Yumurta özellikleri

• Yumurtalıkta bir dönemde bir tane üretilir.
• Büyük ve hareket etmesini sağlayan yapısı yoktur.
• Hücre zarı, sitoplazması ve çekirdeği bulunur.
• İçerisinde besin maddesi fazladır. (Zigot gelişerek belirli bir büyüklüğe gelinceye kadar buradaki besin kullanılır.)
• Dişi insan vücudundaki en büyük hücredir.

D-Döllenme ve Embriyonun Gelişimi

• Döl yatağına bırakılan milyonlarca sperm yumurta hücresine doğru zorlu bir yarışa başlar.
• Yumurtaya gelebilen sperm sayısı 500 civarındadır.
• Bunlardan sadece bir tanesi yumurta hücresi ile birleşerek döller.
• Döllenmiş yumurtaya zigot denir.
• Zigot hızla mitoz bölünme geçirmeye başlar ve embriyo adını alır.
• Embriyo döl yatağına tutunur. Embriyonun gelişimi için gerekli olan besin ve oksijen anneden sağlanır. Anne ve embriyo plesenta ile birbirine bağlıdır.
• Embriyo 2 aydan sonra fetüs adını alır.
• 40 haftalık gebelik döneminden sonra bebek dünyaya gelir.
• Eğer yumurta hücresi sperm hücresi ile birleşmez ise döl yatağına gelir, burada bir miktar kanla dışarı atılır. Buna adet döngüsü denir.
• Embriyo ilk üç ayda çok hızlı gelişir.

E-Hamilelik Süresince Nelere Dikkat Edilmelidir

• Sigara alkol ve uyuşturucu gibi zararlı alışkanlıktan uzak durulmalıdır.
• Anne ve bebeğin gelişim doktor kontrolünde olmalıdır.
• Radyasyondan uzak durulmalıdır. Röntgen ve tomografi (X ışını vardır) filmi çektirilmemelidir.
• İlaç kullanımı doktor kontrolünde olmalıdır.
• Gebeliğin sağlıklı geçirilebilmesi için egzersiz yapılmalı ve dengeli beslenilmelidir.
• Mevsime uygun ve rahat kıyafetler giyilmelidir.
• Stresten uzak durulmalıdır.